ΟΙ ΠΑΛΙΕΣ ΑΓΑΠΕΣ, ΤΟ TER.A.S. ΚΑΙ ΤΑ ΜΕΓΑΛΑ ΤΑΞΙΔΙΑ
Για το πρώτο Land Cruiser των Nomads ο χρόνος σταμάτησε στις 27 Μαρτίου 2005, στη τελευταία ειδική του trophy του Έβρου. Ήταν η στιγμή που η σχέση μας “έσπασε”, όπως συμβαίνει μερικές φορές στους ερωτευμένους. Τα τελευταία του λόγια ήταν “δεν μπορώ άλλο, κάτι μέσα μου έχει σπάσει πια… θα’πρεπε να ντρέπεσαι..!”, και μου πέταξε ένα κεντρικό διαφορικό στο κεφάλι…
Πέντε μήνες μετά, βρίσκεται πλέον σε άλλα χέρια και ζει μια κανονική, βαρετή ζωή.
Δεν είναι η πρώτη φορά που μου συμβαίνει, αλλά αυτό υπήρξε το πρώτο όχημα των Nomads, το πρώτο που “φόρεσε” τα σήματα της ομάδας, και αυτό που επηρέασε σε μεγάλο βαθμό την offroad κουλτούρα των νεότερων μελών.
Αποτελεί ένα εξαιρετικό “όλα σε ένα” όχημα. Με τις κατάλληλες βελτιώσεις ήταν αμέτρητες οι φορές που άφησε άφωνους, κυριολεκτικά, τους παρευρισκόμενους, ακόμη και τους πλέον έμπειρους. Υπήρξε, απ’όσο γνωρίζουμε, το πρώτο όχημα που φόρεσε simex στη χώρα μας, ένα χρόνο πριν αυτά γίνουν γνωστά από τις Ευρωπαϊκές συμμετοχές στον Έβρο το 2004, το πρώτο Cruiser 90 στην Ευρώπη που φόρεσε τα διαφορικά της ARB εμπρός και πίσω, μία εβδομάδα μετά το λανσάρισμά τους στην Αυστραλία, το μοναδικό μέχρι τώρα όχημα τέτοιου μεγέθους που συμμετείχε και κέρδισε τον τελικό του Mad Cup…
Παρότι όμως τρίθυρο και με εξαιρετικό μοτέρ, στα “κλειστά” κομμάτια το κόστος του, το μέγεθος του, οι δύο τόνοι του βάρους του, και βέβαια το IFS, έθεταν τα όρια πολύ νωρίτερα απ’ότι θα ήθελα. Ήταν φανερό ότι δεν είναι φτιαγμένο για τέτοια χρήση. Οι μετατροπές επηρέασαν την αξιοπιστία και η ολική απαξίωση πλησίαζε.
Από την άλλη, ο συνδυασμός τρίθυρου αμαξώματος και μεγάλου βενζινοκίνητου μοτέρ περιόριζαν την χρηστικότητα του για τα μακρινά ταξίδια. Οι απαιτήσεις του για πολλή και άριστης ποιότητας βενζίνη δεν μπορούσαν να καλυφθούν εύκολα σε ένα πιθανό ταξίδι στον τρίτο κόσμο, και ακόμη και όπου μπορούσαν αυτό ανέβαζε το κόστος του κάθε ταξιδιού κατακόρυφα.
Έτσι αποφασίστηκε οι δύο ρόλοι να διαχωριστούν, να πουληθεί, και να “φτιαχτούν” δύο οχήματα στη θέση του:
Ένα καθαρόαιμο, ακραίο εργαλείο για extreme χρήση, που ελπίζω να δώσει αμέτρητη απόλαυση και χαρά σε όλη την ομάδα, και να “δοκιμάσει” τα όρια μου.
Και ένα καθαρά “expedition” όχημα, φτιαγμένο ώστε να επιβιώνει σε κάθε terrain, και ικανό να μεταφέρει το πλήρωμα του και όσα εφόδια χρειαστεί, όπου του ζητηθεί, με αξιοπιστία, αυτονομία και λειτουργικότητα.
Η πρόκληση είναι τεράστια και στα δύο project, αφού πρόκειται να αποτελέσουν αναπόσπαστο στοιχείο των εμπειριών μας, και του τρόπου ζωής και έκφρασης μας.
Το TER.A.S. (terrain adaptive shuttle) προορίζεται αποκλειστικά για την “χορογραφία της δράσης”. Αποτελεί απόσταγμα εμπειρίας, επιθυμία και ευχή, πολλών χρόνων, και είμαστε πανευτυχείς που βρίσκεται πλέον στα τελευταία στάδια της ολοκλήρωσης του, με τη πολύτιμη βοήθεια των “δικών μας” ανθρώπων. Λεπτομέρειες για αυτό θα έχουμε σύντομα, καθώς κρατείται αρχείο για την πορεία του, αλλά πιστεύω ότι είναι πρόωρο ακόμη να πούμε οτιδήποτε.
α) Όχημα
“The purpose of an expedition vehicle, put simply, is to transport two or more people from A to B with comfort, safety and reliability, allowing for the possibility that point A and point B may be separated by several thousand miles of sand, mud or unmade roads, accompanied perhaps by extreme weather conditions”
Nick Dimbleby
Σήμερα μπορεί κανείς να επιλέξει, περισσότερο από ποτέ, ικανά 4×4 για κάθε ρόλο, μερικά πολυτάλαντα και ικανά για πολλούς ρόλους, και σε μεγάλο οικονομικό εύρος. Το ζητούμενο είναι να υπάρχουν ξεκάθαρα κριτήρια, η επιλογή να είναι συνειδητή, και με βάση τις πραγματικές ανάγκες και δυνατότητες του καθενός.
Στη συγκεκριμένη περίπτωση ψάχνουμε για όχημα με:
*Offroad ικανότητες τέτοιες ώστε να μπορεί να μεταφέρει πλήρωμα, εξοπλισμό και προμήθειες σε μακρινές αποστάσεις, υπό οποιεσδήποτε συνθήκες. Ζητούμενο δεν είναι οι extreme offroad επιδόσεις, αλλά η ικανότητα να επιβιώνει σε overland συνθήκες και διασχίσεις πολύ μεγάλης δυσκολίας.
*Μεταφορική και ελκτική ικανότητα τόση ώστε να ανταποκριθεί σε ότι σκοπεύουμε να του ζητήσουμε τα επόμενα -πολλά- χρόνια, σαν όχημα εργασίας.
*Δοκιμασμένη μηχανική αντοχή και μεγάλο κύκλο ζωής υπό αυτή τη χρήση, ώστε να αποσβέσει το κόστος απόκτησης και εξοπλισμού του, σε βάθος χρόνου.
Με βάση τα παραπάνω γενικά κριτήρια, το όχημα θα έπρεπε να είναι ένα 4×4 με σασί τύπου σκάλας / turbodiesel / με μακρύ μεταξόνιο / και ωφέλιμο φορτίο στην περιοχή των 750-1000kg (δεν ψάχνουμε βέβαια για φορτηγό τύπου Pinzgauer ή Unimog).
Στη συνέχεια ορίστηκαν τα ιδιαίτερα χαρακτηρηστικά που το όχημα θα έπρεπε να έχει κατά την προσωπική μου, υποκειμενική εκτίμηση. Το όχημα λοιπόν
*Δεν θα έπρεπε να έχει σταματήσει να παράγεται πριν το 1999-2000. Κάποια παλιότερα expedition οχήματα έχουν μυθική φήμη, και είναι πραγματικά εξαιρετικά, αλλά πιστεύω ότι τα σύγχρονα αντίστοιχα είναι ανώτερα σε όλους τους τομείς, εκτός από αυτόν της μηχανικής απλότητας. Επιπλέον το όχημα πρόκειται να κρατηθεί πολλά χρόνια, οπότε η υποστήριξη σε ανταλλακτικά, αλλά και η ωφέλιμη ζωή του, έπρεπε να έχουν αντίστοιχη προοπτική.
* Θα έπρεπε να έχει ανάρτηση με ελικοειδή ελατήρια, και μόνο, Προτιμώ τα χαρακτηριστικά λειτουργίας τους από αυτά των φύλλων σούστας, των ράβδων στρέψης και των αεραναρτήσεων, και δεν θα επέλεγα ποτέ όχημα που να έχει κάτι από τα παραπάνω.
*Να έχει εισαχθεί επίσημα στην Ελλάδα. Σε αντίθετη περίπτωση, η τακτική συντήρηση ενός τετοιου οχήματος, και κυρίως η εύρεση ανταλακτικών για επισκευές θα ήταν μία περιπέτεια στην οποία δεν ήθελα να μπω.
Με βάση τα παραπάνω η τελική λίστα περιελάμβανε τα εξής:
Nissan Patrol GR
Toyota Land Cruiser 90 ή 120
Mercedes G270
Με τα Land Rover έχω ζήσει δεκατέσσερα χρόνια, έχω αξέχαστες εμπειρίες, και είναι η πρώτη μου αγάπη. Είναι πολύ καλά εκτός δρόμου, με κορυφαία μεταφορική και ελκτική ικανότητα, και σχετικά προσιτά. Όμως η αξιοπιστία και η λειτουργικότητα δεν ήταν ποτέ τα δυνατά τους σημεία, κάτι που ισχύει κατά τη γνώμη μου και για τα σύγχρονα Defender, έτσι έμειναν εκτός λίστας.
Κανένα άλλο όχημα δεν πληρούσε όλα τα προαναφερθέντα κριτήρια, όσο περίεργο κι’αν ακούγεται αυτό αρχικά.
Πιστεύω ότι, από τη στιγμή που φτιάξει κάποιος τη τελική “short list”, μετά πρέπει να επιλέξει από αυτή το όχημα που του αρέσει υποκειμενικά περισσότερο, γιατί ένα όχημα τόσο ιδιαίτερο είναι, πάνω από όλα, μια πολύ-πολύ προσωπική υπόθεση.
Μετά από μια εξαετία ‘δοκιμής’ του Land Cruiser 90, ήταν και πάλι η επιλογή, αλλά αυτή τη φορά 5θύρο, με το εργοστασιακό locker, τα heavy duty ηλεκτρικά με την γεννήτρια των 100amp και τις δύο μπαταρίες, και με τον κινητήρα D4D 2ης γενιάς, δηλαδή παραγωγής 2003. Απο τη στιγμή που η απόφαση πάρθηκε, άρχισε το ψάξιμο.
Για την ιστορία, αν δεν υπήρχε η επιλογή του Cruiser, θα διάλεγα σίγουρα το πεντάθυρο Patrol, παρά το βάρος του. Το G δεν είναι ελαφρύτερο από το Patrol, είναι πανάκριβο και γι’αυτό ίσως όχι και τόσο διαδεδομένο, και δεν αποδεικνύει την (θεωρητικά καταπληκτική) αξιοπιστία του στο βαθμό που τα Cruiser και τα Patrol αναγκάζονται να το κάνουν καθημερινά, σε όλα τα μέρη του κόσμου.
Εννοείται ότι, αν οι προταιρεότητες ήταν άλλες, η τελική επιλογή μπορεί να ήταν διαφορετική.
Τελικά η καλή νεραϊδα των Nomads έβαλε και πάλι το…ραβδάκι της, και δεν περιμέναμε πολύ…
β) Εξοπλισμός
“Epigram, paradox, oxymoron. The ideal expedition vehicle must be extremely…moderate, and uncompromisingly…even handed”
Tom Sheppard
Οι επεμβάσεις στα μηχανικά μέρη θα είναι οι ελάχιστες δυνατές, για να μην επηρεαστεί η εργοστασιακή αξιοπιστία. Γι’αυτόν ακριβώς τον λόγο οι αρχικές προδιαγραφές του οχήματος είναι πολύ σημαντικές.
Στο μοτέρ, πέρα από τη τοποθέτηση του snorkel, δεν θα γίνει απολύτως τίποτα.
Στην μετάδοση το ίδιο. Τα διαφορικά θα παραμείνουν ώς έχουν (εμπρός open, μεσαίο locker, πίσω locker), καθώς και η σχέση κορώνας/πηνίου. Φυσικά θα γίνει μεταφορά των breathers στο snorkel.
Στην ανάρτηση θα τοποθετηθούν extra heavy duty ελατήρια και αμορτισέρ, αυξάνοντας το ύψος, αλλά όχι τόσο ώστε να πειραχθούν σημαντικά οι γωνίες λειτουργίας των σταυρών και των μπιλιοφόρων. Θα διατηρηθούν οι εργοστασιακές διαδρομές. Η σκληρότητα της ανάρτησης θα είναι τέτοια ώστε να ανταποκρίνεται στις χειρότερες πιθανές συνθήκες με πλήρες φορτίο, εις βάρος εν μέρει της ικανότητας της να είναι terrain adaptive. Για λόγους σταθερότητας με πλήρες φορτίο θα διατηρηθούν και οι αντιστρεπτικές, εμπρός και πίσω.
Το ηλεκτρικό σύστημα θα παραμείνει ώς έχει.
Πίσω δεν θα τοποθετηθεί εργάτης, απλώς ένα towing pack βαρέως τύπου.
Το σύνολο θα συμπληρωθεί με προστασία του κάτω μέρους του οχήματος και full size ατσάλινη σχάρα της ARB, με τις σχετικές αναμονές για εξοπλισμό, φωτισμό, brush wires, σκηνή οροφής κλπ.
Το βάρος φυσικά θα είναι μεγάλο και δεν θα γίνει “δίαιτα” σε βάρος της αντοχής, αλλά δεν θα τοποθετήσουμε τίποτα περιττό, για να μη δεσμεύσουμε μεγάλο μέρος του ωφέλιμου φορτίου, και γιατί ξέρουμε πόσο ρόλο παίζει το φορτίο στην καταπόνηση του οχήματος. Για παράδειγμα, το σετ εμπρός προφυλακτήρα και εργάτη δεν θα τοποθετείται στα ταξίδια σε ξηρές συνθήκες, σε άδεντρες περιοχές, όπου ούτως ή άλλως κανείς δεν χρησιμοποιεί εργάτη, αλλά μόνο σε υγρές συνθήκες, όπου είναι απαραίτητος. Επίσης στο εσωτερικό θα τοποθετηθούν μέσα συγκράτησης φορτίου, μέσα ραδιοεπικοινωνίας και πλοήγησης, και τίποτε άλλο.
Όπως σε όλο το project, έτσι και στα ελαστικά, σκοπός δεν είναι οι απόλυτη πρόσφυση, αλλά ο ιδανικός συνδυασμός πρόσφυσης, αντοχής, μακροβιότητας και προστασίας της μετάδοσης. Έτσι, αν και γνωρίζουμε πολύ καλά ότι τα ελαστικά καθορίζουν τις δυνατότητες κάθε οχήματος περισσότερο από οτιδήποτε άλλο, δεν θα τοποθετηθούν competition ελαστικά. Πιο “κλασσικές συνταγές”, όπως τα Mud Terrain και τα All Terrain της BFG, ή τα XZL της Michelin αποτελούν την επιλογή μας, ανάλογα με τις απαιτήσεις. Η διάμετρος θα παραμείνει σε μεγέθη ισοδύναμα του 7.50 – 16, με το κατάλληλο πλάτος κάθε φορά, κοντά δηλαδή στην αρχική διάμετρο.
Αυτά, προς το παρόν… Νεότερα για την εξέλιξη και των δύο project θα έχουμε συνέχεια, καθώς και ενημέρωση του άρθρου.
Τελευταία, όλοι μου λένε
Η απάντηση είναι, “ανάλογα την περίσταση και τη διάθεση….”.
Τώρα που το ανέφερα, έχω πεθυμήσει να δω έλατα, να μυρίσω βουνίσιο αέρα και βρεγμένο χώμα…πολύ!!!
Καλό Φθινόπωρο Nomads!!!
Mike Miskis
